Աշխարհի ամենաարտասովոր քաղաքները

Նորվեգիա. քաղաք, որտեղ մահանալ չի կարելի
Լոնգյիր քաղաքը, որը գտնվում է Նորվեգիայի Շպիցբերգեն կղզեխմբի վրա, աշխարհի ամենահյուսիսային բնակավայրն է, որն ունի շուրջ 1000 բնակիչ: Քաղաքում գործում է եկեղեցի, բանկոմատ, թանգարան, փոստային բաժանմունք, օդանավակայան և նույնիսկ համալսարան, մի խոսքով՝ ամեն ինչ՝ մարդավարի։ Սակայն մի բայց կա. Լոնգյիրում չի կարելի մահանալ: Եթե որևէ մեկը հիվանդ է կամ մահամերձ, նրան խնքնաթիռով անմիջապես տեղափոխում են ուրիշ վայր: Եթե այնուամենայնիվ, մարդու բախտը չբերի, ու մեռնի, միևնույն է՝ տեղի գերեզմանոցում չեն թաղելու:

Սա ինչ-որ մեկի քմահաճույքը կամ չար ոգիների ձեռքի գործը չէ: Դիակները չեն քայքայվում սաստիկ ցուրտ եղանակի պատճառով, ինչը վտանգավոր է: Այսպես, մի տղամարդ էր հայտնաբերվել, ով, ըստ փորձաքննության, վախճանվել էր մահացու վիրուսից , որը այդտեղ համաճարակի պատճառ էր դարձել 1917 թվականին (ի դեպ, հենց դրանից հետո էլ դադարեցին թաղել մարդկանց տեղի գերեզմանոցում):

 Տեղացիների համար պարտադիր այլ կանոններ էլ կան․ չի կարելի տնից դուրս գալ առանց հզոր զենքի. սպիտակ արջերն այստեղ ավելի շատ են, քան մարդիկ, և նրանց հետ հանդիպումը կարող է բերել ինչի՞․ ճիշտ է, թաղման: Արջի սատկելու դեպքում էլ դիակը ուղարկում են հայրենիքից հեռու՝ շներին արջի մսի մի կտոր էլ չթողնելով. նրանց կերակրում են փոկերով:
Բացի այդ, բնակիչներին չի թույլատրվում կատուներ պահել, քանի որ դրանք կարող են վտանգել հազվագյուտ թռչնատեսակների բազմացումը:
Վերջում ուզում եմ ինչ-որ լավ բան ասել: Հա, Լոնգյիրում, գլոբալ աղետների պարագայում վերարտարդության համար ՄԱԿ-ի հովանու ներքո կառուցվել է ստորգետնյա Համաշխարհային սերմնապահոց: Այսպիսով, ապոկալիպսիսից հետո նոր կյանքի ծիլերը դուրս են գալու հենց այստեղ:

ԱՄՆ, Ալյասկա. քաղաք՝ մեկ տանիքի տակ
Ալյասկայի Ուիտիեր քաղաքի գրեթե բոլոր 220 բնակիչները ապրում են մեկ 14-հարկանի շենքում, որը կոչվում է «Բիգիչ Թաուերս»։ Այն կառուցվել է 1956թվին՝ որպես զորանոց: Ժամանակի ընթացքում շենքը լցվել է հասարակ բնակիչներով, հայտնվել են ոստիկանական բաժանմունքը, դպրոցը, փոստը, խանութը, եկեղեցին, հիվանդանոցը... Այս ամենը հաջողությամբ տեղավորվել են մեկ տանիքի տակ: Ի՞նչ պակաս քաղաք է: Այդպես էլ սկսեցին անվանել այն: Մյուս կողմից էլ՝ այսպիսի տեղադրության շնորհիվ կարելի է խնայողություն անել ջեռուցման հաշվին, ինչը Ալյասկայում երբեք ավելորդ չէ:

Ուիտիեր կարելի է հասնել կա՛մ ջրով, կա՛մ էլ միագծանի մայրուղով, որը անցնում է 4 կմ երկարությամբ թունելով: Խառնաշփոթից խուսափելու համար թունելի դարպասները բացում են ժամը մեկ՝ մեքենաները առաջ թողնելով մեկ մի ուղղությամբ, մեկ՝ հակառակ: Գիշերը թունելը ամբողջովին փակվում է:

Բնակիչների մեծ մասը աշխատում է նավահանգստում, որը տնից հեռու չի գտնվում: Ամռանը, երբ արևը 24 ժամից 22-ը երկնքում է, կյանքը եռում է. ժամանում են կրուիզային և արդյունաբերական նավեր, այցելում են տուրիստներ: Բայց հետո քամիներն են գալիս, փոթորիկները և ձնային բլուրների բարձրությունը հասնում է 6 մ: Այսպիսով՝ կյանքի համար անհրաժեշտ ամեն ինչ ձեռքի տակ ունենալը չափազանց հարմար է։

Ռուսաստան, Կալմիկիա. շախմատի քաղաք
Դաշտերում շախմատի տախտակներ գտնելով՝ անտեղյակ մարդը կարող է մտածել, թե Ալիսայի հետ հրաշքների աշխարհ է ընել, բայց Սիթի-Չեսսի պատմության լեյտմոտիվը բոլորովին ուրիշ գեղարվեստական ստեղծագործություն կարող է լինել՝ «Տասներկու աթոռները»: Իզուր չէ, որ այստեղ Օստապ Բենդերի պողոտա կա, մեծ կոմբինատորի հուշանձանը, և քաղաքն էլ նրա պատվին կոչում են Նյու-Վասյուկի: Ասենք, այստեղ միախառնվել են բոլոր ժանրերը՝ և՛ Շախմատի պալատը, որի ուրվագծերը կալմիկական վրան են հիշեցնում, որում Շախմատային փառքի թանգարան կա, և՛ բուդդայական սրբատեղի, և՛ ուղղափառ եկեղեցի, և՛ ահա այս  իլֆ-պետրովյան մոտիվները: Մի խոսքով, այս վայրը նույնքան բազմանիստ է, որքան նրա ստեղծման նախաձեռնող, անփոխարինելի նախագահ, այնուհետև Կալմիկիայի նախագահ, Շախմատի միջազգային ֆեդերացիայի պրեզիդենտ  Կիրսան Իլյումժինովը: Նա շախմատ էր խաղում Հռոմի պապի հետ, ընկերություն էր անում պայծառատես Վանգայի հետ, և իր ասելով՝ 1997թ սեպտեմբերի 18-ին հանդիպել է այլմոլորակայինների: Այս ամենի հահեմատ 11 ամսում դատարկ դաշտում քաղաք կառուցելը չնչին մի բան էր:
Սիթի-Չեսսը կառուցել են 1998թ.՝ Էլսիթում՝ շախմատային 33-րդ օլիմպիադայի անցկացման առիթով: Այստեղ են անցկացվել ՖԻԴԵ կոնգրեսը, միջազգային բիենալեն, ամեն տեսատի սեմինարներ և բանավեճեր: Մնացած առումներով քաղաքը իր տեսքով հիշեցնում է էլիտար, բայց բավականին նոսր բնակեցված քոթեջային քաղաքի՝ հագեցած բազմապիսի շախմատային հուշարձաններով: Միջոցառումներից ազատ ժամանակ այն թանկ հյուրանոցի դեր է կատարում, որտեղ կարելի է բնակելի վայրեր վարձակալել՝ նույնիսկ մի քանի տարի տևողությամբ:

Չինաստան- պատճենած քաղաք

ՄԱԿ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցուցակում ընդգրկված ավստրիական Գալշտատ քաղաքի ճիշտ կրկնօրինակը հայտնվել է չինական Գուանդուն գավառում 2012 թվականին: Կրկնօրինակման արվեսում չինացիները բծախնդիր են. քարաբեկորնորով պատված փողոցներ, տաճար, արձաններ, բարոկկո ոճի շատրվաններ: Բոլոր տները մեկ առ մեկ կրկնօրինակում են իրենց ավստրիացի եղբայրների՝ և՛ գույներով, և՛ ճարտարապետությամբ: Այս ամենի համար տարված աշխատանքը հեշտ չի կատարվել. ուղարկված հետախույզների մի ամբողջ խումբ երկար ուսումնասիրել և լուսանկարել է ավստրիական քաղաքը մանրամասն և բոլոր կողմերից։ Տեղի ընտրության ժամանակ առաջնորդվել են որոշ նմանություններով, սակայն միևնույն է, հարկ է եղել աշխատել լանդշաֆտի վրա՝ հարթեցնել բլուրները, փորել հեղեղատներ, ստեղծել արհեստական ջրավազան, որի ափին էլ կառուցվել է քաղաքը: Աշխատանքները ֆինանսավորվել են անհատի կողմից և արժեցել է 940 մլն դոլար:
Իսկական Գալշտատի բնակիչների համար չինական երկվորյակի հայտնվելը, մեղմ ասած, անակնկալ էր: Հանդիսավոր բացմանը հրավիրվածներից Հյուսիսային Ալպերում հյուրանոցի սեփականատերը նկատեց, որ վատ չէր լինի զգուշացնել մտադրության մասին և ազնվորեն կրկնօրինակման թույտվություն ստանալ: Բողոքները դադարեցին, երբ ավստրիացիները գիտակցեցին, որ կլոնի գոյությունը շահութաբեր է. Չինաստանից տուրիստների հոսքը դեպի Գելշտատ 2012-ից աճել է 20 անգամ: Վատ չէր նաև այն մահկանացուների համար, որքեր չեն կարող իրենց թույլ տալ Եվրոպա այցելել. այժմ նրանք կարող են լինել Ալպերում՝ չծախսելով ավելորդ ժամանակ և միջոցներ: Քաղաքն էլ վայելում է համբավ, և հմուտ պատրաստված դեկորացիայից վերածվել է կենդանի օրգնիզմի: Այստեղ գործում են սրճարաններ և խանութներ, նույնիսկ վաճառվում է անշարժ գույք՝ եվրոպական ոճով ամբողջովին կահավորված տներ։ 
Գալշտատը ոչ առաջինն է, ոչ վերջինը կրկնօրինակված քաղաքների շարքում: Չինաստանում արդեն կան գերմանական Անտինգը, բրիտանական Դորչեստերը, սեփական Ֆլորենցիան, որը հսկայական առևտրի կենտրոնի դեր է կատարում, և Վենետիկի, Բարսելոնայի, Կոպենհագենի և Ստոկհոլմի մասամբ վերարտադրված թաղամասեր:

Աղբյուրը

Թարգմանությունը՝ Արմինե Գասպարյանի