Գույնի հոգեբանությունը

Ինչպես մահն ու հարկերը, չկա մի գույն, որից կարելի է փախչել: Դա համատարած է: Եվ ի՞նչ է այդ բոլորը նշանակում: Ինչո՞ւ են կանաչ գույնի սենյակներում մարդիկ ավելի շատ հանգստանում: Ինչո՞ւ են ծանրամարտիկները կապույտ գույնի մարզասրահներում կարողանում իրենց առավելագույնս դրսևորել: Հաճախ տարբեր մշակույթներում գույներն ունեն տարբեր նշանակություններ: Եվ նույնիսկ Արևմտյան հասարակություններում տարիների ընթացքում տարբեր գույների նշանակությունները փոխվել են: Բայց այսօր ԱՄՆ-ում հետազոտողները ճշգրիտ են համարում հետևյալը.

Սև
Սևն իշխանության և ուժի գույնն է: Այն տարածված է նորաձևության աշխարհում այն պատճառով, որ մարդկանց սլացիկ է դարձնում: Այն նաև շատ նորաձև է և ժամանակից դուրս: Սևը նաև հնազանդություն է ենթադրում: Հոգևարականները սև են հագնում՝ մատնանշելու համար իրենց հնազանդությունն Աստծուն: Նորաձևության որոշ փորձագետներ ասում են, որ սև գույն կրող կինը ենթադրում է հնազանդություն տղամարդուն: Սև հանդերձանքը կարող է նաև ճնշող լինել, կամ կրողին սառն ու չար տեսք հաղորդել: Չարագործները, ինչպիսիք են, ասենք, Դրակուլան, հաճախ սև են հագնում:

Սպիտակ
Հարսիկները սպիտակ են հագնում, որպեսզի խորհրդանշեն անմեղություն ու մաքրություն: Սպիտակն անդրադարձնում է լույսը և ամառային գույն է համարվում: Սպիտակն ընդունված է նորաձևության և դեկորի մեջ, քանի որ այն բաց է, չեզոք և ամեն ինչի հետ սազում է: Չնայած դրան սպիտակը կեղտն ի դերև է հանում, ահա թե ինչու այն ավելի բարդ է մաքուր պահելը, քան մյուս գույները: Բժիշկներն ու բուժքույրերը սպիտակ են հագնում ստերիլություն ցույց տալու համար:

Կարմիր
Լինելով էմոցիոնալ տեսակետից ամենահագեցած գույնը կարմիրը խթանում է սրտի բաբախյունն ու շնչառությունը: Այն նաև սիրո գույնն է: Կարմիր հագուստն աչքի է զարնում և կրողին գիրացնում է: Քանի որ կարմիրն էքստրեմալ գույն է, կարմիր հագուստը չի կարող օգնել մարդկանց բանակցությունների կամ առճակատումների ժամանակ: Կարմիր մեքենաները գողերի սիրած թիրախներն են: Դեկորի մեջ կարմիրը գործածվում է սովորաբար ինչ-որ բան շեշտելու համար: Նկարիչ ձևավորողներն ասում են, որ կարմիր կահույքը պետք է կատարյալ լինի, քանզի այն ուշադրություն է գրավում:
Ամենառոմանտիկ գույնը՝ վարդագույնը, ավելի հանգստացնող է: Մարզական թիմերը երբեմն հակառակորդ թիմերի հանդերձարանները վառ վարդագույն են ներկում, որպեսզի նրանք էներգիա կորցնեն:

Կապույտ
Երկնի և օվկիանի գույնը՝ կապույտը, ամենատարածված գույներից է: Այն առաջացնում է կարմրին հակառակ փոխազդեցություն: Խաղաղ, հանգիստ կապույտի ներգործությամբ մարմինը հանգստացնող նյութեր է արտադրում, այդ պատճառով այն հաճախ է օգտագործվում ննջարաններում: Կապույտը կարող է նաև սառն ու ընկճող լինել: Նորաձևության խորհրդատուները խորհուրդ են տալիս կապույտ հագնել աշխատանքի ընդունվելիս, քանի որ այն խոհեմություն է խորհրդանշում: Մարդիկ կապույտ գույնի սենյակներում ավելի արդյունավետ են գործում: Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ծանրորդները կապույտ մարզադահլիճներում ավելի մեծ ծանրություն են կարողանում բարձրացնել:

Կանաչ
Ձևավորման այսօրվա ամենաընդունված գույնը՝ կանաչը խորհրդանշում է բնություն: Այն աչքի ընկալման համար ամենադյուրին գույնն է, և բարելավում է տեսողությունը: Այն հանգստացնող, թարմացնող գույն է: Հեռուստաէկրանին հայտնվելու համար սպասող մարդիկ նստում են «կանաչ սենյակներում», որպեսզի հանգստանան: Հիվանդանոցներում հաճախ կանաչ է օգտագործվում, որովհետև այն հանգստացնում է հիվանդներին: Միջին դարերում հարսիկները կանաչ էին հագնում՝ իբրև պտղաբերության խորհրդանշան: Մուգ կանաչն առնական, պահպանողական գույն է և հարստություն է նշանակում: Այնուամենայնիվ, դերձակները նորաձևության ցուցադրության նախօրյակին հրաժարվում են կանաչ թել օգտագործել. համարում են, որ դա վատ նշան է:

Դեղին
Զվարթ արևային դեղինն ուշադրություն գրավող է: Թեև այն լավատեսական գույն է համարվում, ավելի հաճախ մարդկանց տրամադրությունը հենց դեղին սենյակներում է ընկնում, իսկ երեխաներն սկսում են ավելի շատ լաց լինել: Այն աչքի ընկալման համար ամենաբարդ գույնն է, այնպես որ, կարող է ճնշող դառնալ՝ չափից ավել օգտագործելու դեպքում: Դեղինը բարձրացնում է կենտրոնացումը, ահա թե ինչու է գործածվում նոթատետրերի վրա: Այն նաև արագացնում է մարսողությունը:

Մանուշակագույն
Լինելով արքայական ուժի խորհրդանիշ, մանուշակագույնը նշանակում է շքեղություն, հարստություն և նրբագեղություն: Այն նաև կանացի ու ռոմանտիկ գույն է: Այնուամենայնիվ, բնության մեջ հազվադեպ պատահելու պատճառով այն կարող է արհեստական թվալ:

Շագանակագույն
Լուրջ, վստահություն ներշնչող շագանակույնը հողի գույնն է և բնության մեջ ամենուրեք է: Բաց շագանակագույնն անկեղծություն է ենթադրում, մինչդեռ մուգ շագանակագույնը նման է փայտի կամ կաշվի: Շագանակագույնը կարող է նաև տխուր ու թախծոտ լինել: Տղամարդիկ ավելի հակված են ասելու, որ շագանակագույնն իրենց սիրելի գույներից մեկն է:

Մտածելու տեղիք
Թեև կապույտն ամենատարածված գույներից մեկն է, այն ամենաքիչ ախորժաբեր գույներից է: Կապույտ սնունդը հազվադեպ է պատահում բնության մեջ: Սննդի հետազոտությամբ զբաղվող գիտնակններն ասում են, որ երբ մարդիկ սնունդ են փնտրել, սովորել են խուսափել թունավոր ու փչացած առարկաներից, որնոք հաճախ կապույտ, սև կամ մանուշակագույն էին լինում: Երբ ուսումնասիրություններ անելու նպատակով մատուցվում է կապույտ ներկված սնունդ, գիտնականները կորցնում են ախորժակը:
Կանաչը, շագանակագույնն ու կարմիրը սննդամթերքի ամենատարածված գույներն են: Կարմիրը հաճախ է օգտագործվում ռեստորանների նախագծերի ձևավորման մեջ, քանի որ այն խթանում է ախորժակը: 

Թարգմանությունը՝ Սուսան Հովհաննիսյանի
Աղբյուրը՝ http://www.infoplease.com/spot/colors1.html