Հիվանդագին հետաքրքրասիրություն կամ ինչու ենք փորձում իմանալ այն, ինչ կարող է ցավ պատճառել

Ուսումնասիրում ենք՝ որ դեպքերում է մարդու հետաքրքրասիրությունը ստիպում նրան դիմել ինքնակործան գործողությունների, ինչու միշտ չէ, որ պետք հետևել այդ զգացմունքին և ինչպես հաղթահարել մեր՝ անորոշությունը հաղթահարելու ձգտումը:

  Ինչո՞ւ են մարդիկ տեղեկություններ փնտրում իրենց նախկին սիրեկանների նոր հարաբերությունների մասին, կարդում բացասական մեկնաբանություններ համացանցում և այլ գործողություններ կատարում, որոնք կարող են ցավ պատճառել: Psychological Science-ում հրատարակված վերջին հետազոտությունները շատ հեշտ պատասխան են տալիս այս հարցերին. որովհետև մարդիկ իրենց բնույթով անորոշությունը հաղթահարելու կարիք ունեն: Նոր հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ տեղեկացված լինելու անհրաժեշտությունն այնքան մեծ է, որ մարդիկ պատրաստ են հագեցնել իրենց հետաքրքրասիրությունն անգամ այն դեպքում, երբ հասկանում են, որ պատասխանն իրենց ցավ է պատճառելու:

Շնորհիվ չորս փորձերի Չիկագոյի համալսարանին կից Բուտի անվան բիզնես դպրոցի և Վիսկոնսինի բիզնես դպրոցի գիտնականները հետազոտել են ուսանողների՝ իրենց տհաճ զգացողությունների ենթարկելու պատրաստակամությունը՝ հետաքրքասիրությունը բավարարելու փորձ անելիս։ Հետնզոտություններից մեկի ժամանակ մասնակիցներից յուրաքանչյուրին ցույց են տրվում գրիչներ, վերցված, հետազոտողների ասելով, նախորդ փորձից: Սեղմե՞լ: Գրիչների կեսը կարող են էլեկտրական հոսանքով հարվածել սեղմելիս: 

 Ուսանողներից քսանյոթին նախազգուշացրել էին՝ ո՛ր գրիչներն են «անակնկալով», մյուս քսանյոթն ընդամենը գիտեին, որ որոշ գրիչներ էլեկտրականացված են: Սենյակում մենակ մնալով՝ ուսանողները, որոնք չգիտեին, թե գրիչներից որոնք են վտանգավոր, սեղմեցին ավելի մեծ քանակությամբ գրիչներ և ավելի մեծ քանակությամբ հոսանքի հարվածներ ստացան, քան այն ուսանողները, որոնք գիտեին, թե ինչ կկատարվի: Հաջորդ փորձերը, օգտագործելով այլ խթաններ` եղունգը գրատախտակին քսելու ձայնը, միջատների վանող նկարների ցուցադրումը, կրկնեցին արդյունքը:

 Ինչպես նշում է հոդվածի համահեղինակ Քրիստոֆեր Սին, բացահայտումների ձգտումը խորը արմատներ է գցել մարդու մեջ՝ սննդի և սեռական հարաբերությունների պահանջմունքներին հավասար: Հետաքրքրությունը հաճախ համարվում է դրական բնազդ, որը կարող է բերել նոր գիտական ձեռքբերումների, սակայն երբեմն այդպիսի ուսումնասիրությունները կարող են տհաճ հետևանքների պատճառ դառնալ: Կարնեգի-Մելլոն ուսումնարանի տնտեսագիտության և հոգեբանության պրոֆեսոր Ջորջ Լևենշտեյնը, որ եղել է հետաքրքրասիրության գիտական հետազոտության նախաձեռնողը, նշում է.

 «Գիտակցելը, որ հետաքրքրասիրությունը կարող է ստիպել ձեզ գնալ ինքնակործան քայլերի, առաջնահերթ պայման է»:

 Սակայն անառողջ հետաքրքրասիրության դեմ կարելի է պայքարել: Վերջնական փորձում մասնակիցները, որոնց խնդրել էին կանխատեսել, թե ինչպես են իրենց զգալու տհաճ նկարների դիտումից հետո, ցածր հավանականությամբ էին ընտրում մի տարբերակ, որը տանում էր դեպի այդ նկարների դիտումը: Այս արդյունքները վկայում են, որ հետաքրքրասիրությանը հաջորդող արդյունքի նախօրոք կանխատեսելը օգնում է որոշել՝ արժե՞ այն արդյոք դրան, թե՞ ոչ: Քրիստոֆեր Սին նշում է.

 «Հետևանքների կանխատեսումը որոշիչ նշանակություն ունի հետաքրքրասիրության բացասական հետևանքներից խուսափելու համար»:

 Այլ կերպ ասած, մի կարդացեք օնլայն մեկնաբանություները:

Աղբյուրը՝ Моноклер

Թարգմանեց Արշամ Նազարեթյանը, 10-րդ դասարան