Մի անգամ կատակեցինք, թե ինչ ենք անելու ծերության ժամանակ։
Տոլյա. «Դե, եկեք հոգեբանական բանկ բացենք»:
Ես. «Այո, և մենք հոգեբանական վարկեր կտանք, օրինակ՝ «կարող ես գլուխ հանել, կհաջողվի, ամեն ինչ լավ կլինի»:
Մենք ծիծաղեցինք։ Եվ ես արդեն մի քանի ամիս է, ինչ ուսումնասիրում եմ՝ ե՞րբ ենք մենք տալիս այդ «վարկերը», և ինչպես ենք լավագույն նպատակներով մարդուն զրկում ուժից մեր այս «աջակցությամբ»…
Ցանկացած «վարկավորման» դեպքում մարդը մեզ պարտք է մնում։ Մենք նրան կապում ենք մեզ վրա: Մենք դրա համար մասնակի կամ ամբողջությամբ պատասխանատվություն ենք կրում: Եվ երբեմն մենք անգիտակցաբար փոխարինում ենք նրա հաջողությունները մեր հաջողություններով։
Ամանորյա տոներից առաջ ուսանողներին խնդրեցի դիտարկել, թե որքան հաճախ ենք մենք անգիտակցաբար «միջամտում» մեր սիրելիների շարժման, խոսքի և գործողությունների հոսքին: Ինչպես ենք մենք իրականում, ընդհանրապես առանց մտածելու, լիցքաթափում և արժեզրկում նրանց:
Նկատել՝ որքան հաճախ ենք մեզ թույլ տալիս ընդհատել միմյանց: Հատկապես ընկերական շրջապատում կինը որքան հաճախ է ընդհատում տղամարդուն, հրապարակավ ուղղում, խորհուրդներ տալիս. այս ամենն ի սկզբանե անհարգալից վերաբերմունքի դրսեւորում է։
Խոսքը էներգիա է. խոսքի հոսքը «ընդհատելը» ոչ միայն մտքի թելը կտրելն է. հաճախ դա հենարանը ոտքի տակից հանելն է։

Երբ կինարմատը (կինը) հրապարակայնորեն ուղղում, «բարելավում» կամ հեգնում է իր տղամարդուն, իջեցնում է նրա կարգավիճակը, արժեզրկում և անհարգալից վերաբերմունք ցուցաբերում։ Սրանք հարվածներ են նրա «սոցիալական նշանակությանը»։ Միևնույն ժամանակ, եթե վերլուծենք, ապա մեր «ներքին տղամարդն» է, որ ճակատ է տալիս մեր տղամարդ զուգընկերոջ հետ, ընդհատում, արժեզրկում և պայքարում իշխանության համար (իհարկե, ոչ գիտակցաբար): Եվ այս ամենը՝ ի վնաս երկու զուգընկերների ուժի և նրանց միջև մտերմության զգացողության։
Տղամարդը, ընդհատելով կնոջը, ցույց է տալիս ուժ։ Երբեմն փորձում է աջ կիսագնդից մտքերի ու հույզերի իր կարծիքով ոչ համակարգված հոսքը վեռակառուցել ձախի հստակության և հետևողականության մեջ։
Որքա՞ն հաճախ ենք մենք փոխում երեխայի շարժման հետագիծը: Օրինակ, փոքրիկ մարդը վազում է իր փոքրիկ գործով. դա ապահով է նրա համար, ժամանակին է, նա պարզապես զբաղված է իր գործերով: Ավելորդ զգացմունքներից ելնելով՝ մեծերը հաճախ թույլ են տալիս իրենց երեխային պահել իրենց գրկում, սեպ խրել շարժման հետագծի մեջ, տեղից տեղ տեղափոխել՝ չսպասելով, որ երեխան ինչ-որ բան ավարտի, նրան տեղափոխում են մի բանի, որն իրենց ավելի կարևոր է թվում հենց հիմա։
Երբ երեխան տարված է ինչ-որ խաղով կամ զգացմունքով, նա, ի տարբերություն մեծահասակների, ամբողջովին խորասուզվում է առաջադրանքի մեջ․ իր ամբողջ էությամբ։ Կարելի է պատկերացնել, որ նա «սուզվում է» ուղեղի աջ կիսագնդի խորքերը։ Այդ պատճառով նա հաճախ «չի լսում» մեծահասակներին, որ իրեն կանչում են տրամաբանական «ափից»՝ ձախ կիսագնդից։ Ժամանակը պետք է անցնի, որպեսզի տեղեկատվությունը հասնի: Կամ դա ուղղակի լղոզված տեղեկատվություն է: Երբ երեխային արագ «դուրս են բերում» խորքից, երեխան «գերբեռնվածություն» է զգում, ինչը հղի է հիստերիայով, հոգնածությամբ և շփումից խուսափումով:
Մարմնի հետ աշխատող հոգեբանները շատ են աշխատում թերի, ընդհատված շարժումների հետ։ Երբ մենք ինչ-ինչ պատճառներով ընդհատում ենք մարմնական գործողությունը, բլոկ է ձևավորվում բազմաթիվ մակարդակներում: Եվ դրանից «աճում» են տարբեր ախտանիշներ։
Երբ մենք հաճախ փոխում ենք երեխայի շարժման հետագիծը, մենք «գողանում» ենք նրա ուժը, հասկացնում ենք՝ մենք աստվածներ ենք, իսկ դու շատ բան չես կարող փոխել: Եվ երեխան դառնում է ավելի կաշկանդված կամ ավելի ագրեսիվ, կամակոր ու իմպուլսիվ։
Եվ նախաձեռնող չեն լինում:
Եվ այս ամենը՝ առանց գիտակցելուփ որ անհարգալից վերաբերմունք ունենք փոքրիկ մարդու գործընթացների և դինամիկայի նկատմամբ, ինչը թողնում է «ես չեմ կարող որևէ բան փոխել» զգացողությունը։
— Երբ չափահասին առաջադրանքից առաջադրանք են քշում, երբ խրվում է գործողությունների կամ մտքերի մեջ, նույնն է, թե հարց տանք՝ ես բավականաչափ հարգո՞ւմ եմ իմ սիրելիների բանուգործը․ թող մարդը ավարտի այն, ինչ սկսել է, թե՞ պայմանավորվենք, թե ինչպես ավելի ճիշտ սահանափակենք առաջադրանքները բոլորի համար. հարաբերություններում առնվազն ավելի մեծ վստահություն կլինի:
—Երբ մենք միջամտում ենք մեր «խորաթափանցությամբ», գնահատականներով, հալյուցինացիաներով ու խորհուրդներով, անկապ օգնությունով, երբ մարդու համար անում ենք այն, ինչ նա լիովին ունակ է անել ինքն իրեն։ Երբ ծնողները, օրինակ, մեծահասակ երեխաներին այցելելիս, սկսում են «օգնել», սա օգնություն չէ, սա հաշմանդամություն է: Սա մարդուն զրկում է ուժից, փորձից ու ձեռքբերումներից։ Սա ուղերձ է ցանկացած տարիքի մարդուն՝ դու փոքր ես և թույլ, և չես կարող հաղթահարել առանց ինձ: Եվ սա սեր չէ, սա կաշառք է և ձեր կարևորությունը ինքներդ ձեզ ապացուցելու փորձ: Երեխայի համար Աստծո դերում լինելու կամ մնալու փորձ:
Հրաշալի մեջբերում Հելինգերից:
«…Խնդիր ունեցողը կարող է տանել, և միայն ինքը։ Եթե ուրիշն ուզում է տանել նրա փոխարեն, ուրեմն նա թուլանում է… Եթե ուրիշի մեջ ինչ-որ բան եմ տեսնում և անպայման ուզում եմ նրան ասել, բայց զսպում եմ և չեմ ասում, դա ինձ ուժ է արժենում: Այն ուժը, որն ինձ վրա արժենում է այս զսպվածությունը, նրա համար ուժ է դառնում։ Հանկարծ նրա մտքով անցնում է, թե ինչ էի ուզում ասել նրան։ Քանի որ այս միտքն ինքն իրեն է եկել, նա կարող է ընդունել այն։
Եթե չեմ դիմանում ու ուզում եմ նրան ինչ-որ բան ասել, թեթեւություն եմ զգում, որ ասել եմ: Բայց ես իշխանությունը վերցրեցի նրանից։ Եթե նույնիսկ այն, ինչ ուզում էի ասել, ճիշտ է, նա չի կարող դա ընդունել, քանի որ դա գալիս է դրսից։ Ուրեմն այս տեսակ զսպվածությունը հարգանքի հիմքն է և սիրո հիմքը»։
Այս ամիս մի քանի անգամ ինքս ինձ դիտելով, ֆեյսբուքում ինչ-որ բան պատահելով՝ սովորեցի դադարեցնել ընկերներիս զանգահարելու ցանկությունս՝ «Դե, հասկանու՞մ ես, թե հիմա ինչ ես գրում և անում»: Նա կանգ առավ, որովհետև հանեց իր լուսապսակը և սրբեց գուրուի կնիքը իր ճակատից: Եթե ես սկսում եմ միջամտել, ես ստանձնում եմ որոշակի դեր, որն ինձ ոչ ոք չի լիազորել խաղալ, և ես իսկապես զրկում եմ մարդուն «իր հետագծից»: Եվ իհարկե, դա չի վերաբերում այն դեպքերին, երբ անհրաժեշտ է արագ արձագանքել, և անհրաժեշտ է օգնություն և աջակցություն։
Երբ մենք ուրիշներին ասում ենք «ամեն ինչ լավ կլինի»: Երբ մենք որոշումներ ենք կայացնում ուրիշների փոխարեն, խորհուրդներ տալիս, դա ասում ենք Աստծո դերից: Իսկ մենք մեր սիրելիներին զրկում ենք իրենց, իրենց ուժը, կարիքները զգալու հնարավորությունից։ Ի դեպ, հոգեբանն ընդհանրապես իրավունք չունի խորհուրդներ տալ՝ գնալ-չգնալ աշխատանքի, հավաքվել կամ բաժանվել եւ այլն։ Եթե նա անում է, ժամանակն է, որ նա գնա անձնական թերապիայի: Հալոը սրբելու համար։
Վերջերս, երբ ինձ բավականին մտերիմ մարդկանցից մեկը սկսեց պատմել, թե ինչքան դժվար է իր համար, քանի առաջադրանքներ ու առաջադրանքներ կան, ես (ով սովորաբար ասում է. ասա ինձ ինչպես կարող եմ օգնել, ես ամեն ինչ կանեմ) ասացի. «Ես տեսնում եմ, որ շատ առաջադրանքներ կան։ Բայց նրանք այսպիսին են (նա ձեռքերով ցույց տվեց չափը), իսկ դու այսպիսին ես. Եվ ես վստահ եմ քո ուժերի և կարողությունների վրա։ Եթե դա ձեզ պետք է, ես այստեղ եմ, բայց գիտեմ, որ դուք կարող եք դա անել»:
Եվ այն, ինչ ես զգացի այս մարդու աչքերում, անսպասելի էր. դա ուրախություն էր և երախտագիտություն: Սա երևի առաջին անգամն էր, որ ես նրան չզրկեցի իշխանությունից։
Երբ մենք դադարում ենք բարի լինել ինքներս մեզ և ուրիշների նկատմամբ, մեր շրջապատի ամբոխն ավելի փոքր է, և մեր կյանքում կա ավելի շատ ազնվություն, բարություն և Սիրո ուժ:

Եվ այս ամենը՝ առանց գիտակցելուփ որ անհարգալից վերաբերմունք ունենք փոքրիկ մարդու գործընթացների և դինամիկայի նկատմամբ, ինչը թողնում է «ես չեմ կարող որևէ բան փոխել» զգացողությունը։
— Երբ չափահասին առաջադրանքից առաջադրանք են քշում, երբ խրվում է գործողությունների կամ մտքերի մեջ, նույնն է, թե հարց տանք՝ ես բավականաչափ հարգո՞ւմ եմ իմ սիրելիների բանուգործը․ թող մարդը ավարտի այն, ինչ սկսել է, թե՞ պայմանավորվենք, թե ինչպես ավելի ճիշտ սահանափակենք առաջադրանքները բոլորի համար. հարաբերություններում առնվազն ավելի մեծ վստահություն կլինի:
—Երբ մենք միջամտում ենք մեր «խորաթափանցությամբ», գնահատականներով, հալյուցինացիաներով ու խորհուրդներով, անկապ օգնությունով, երբ մարդու համար անում ենք այն, ինչ նա լիովին ունակ է անել ինքն իրեն։ Երբ ծնողները, օրինակ, մեծահասակ երեխաներին այցելելիս, սկսում են «օգնել», սա օգնություն չէ, սա հաշմանդամություն է: Սա մարդուն զրկում է ուժից, փորձից ու ձեռքբերումներից։ Սա ուղերձ է ցանկացած տարիքի մարդուն՝ դու փոքր ես և թույլ, և չես կարող հաղթահարել առանց ինձ: Եվ սա սեր չէ, սա կաշառք է և ձեր կարևորությունը ինքներդ ձեզ ապացուցելու փորձ: Երեխայի համար Աստծո դերում լինելու կամ մնալու փորձ:
Հրաշալի մեջբերում Հելինգերից:
«…Խնդիր ունեցողը կարող է տանել, և միայն ինքը։ Եթե ուրիշն ուզում է տանել նրա փոխարեն, ուրեմն նա թուլանում է… Եթե ուրիշի մեջ ինչ-որ բան եմ տեսնում և անպայման ուզում եմ նրան ասել, բայց զսպում եմ և չեմ ասում, դա ինձ ուժ է արժենում: Այն ուժը, որն ինձ վրա արժենում է այս զսպվածությունը, նրա համար ուժ է դառնում։ Հանկարծ նրա մտքով անցնում է, թե ինչ էի ուզում ասել նրան։ Քանի որ այս միտքն ինքն իրեն է եկել, նա կարող է ընդունել այն։
Եթե չեմ դիմանում ու ուզում եմ նրան ինչ-որ բան ասել, թեթեւություն եմ զգում, որ ասել եմ: Բայց ես իշխանությունը վերցրեցի նրանից։ Եթե նույնիսկ այն, ինչ ուզում էի ասել, ճիշտ է, նա չի կարող դա ընդունել, քանի որ դա գալիս է դրսից։ Ուրեմն այս տեսակ զսպվածությունը հարգանքի հիմքն է և սիրո հիմքը»։
Այս ամիս մի քանի անգամ ինքս ինձ դիտելով, ֆեյսբուքում ինչ-որ բան պատահելով՝ սովորեցի դադարեցնել ընկերներիս զանգահարելու ցանկությունս՝ «Դե, հասկանու՞մ ես, թե հիմա ինչ ես գրում և անում»: Նա կանգ առավ, որովհետև հանեց իր լուսապսակը և սրբեց գուրուի կնիքը իր ճակատից: Եթե ես սկսում եմ միջամտել, ես ստանձնում եմ որոշակի դեր, որն ինձ ոչ ոք չի լիազորել խաղալ, և ես իսկապես զրկում եմ մարդուն «իր հետագծից»: Եվ իհարկե, դա չի վերաբերում այն դեպքերին, երբ անհրաժեշտ է արագ արձագանքել, և անհրաժեշտ է օգնություն և աջակցություն։
Երբ մենք ուրիշներին ասում ենք «ամեն ինչ լավ կլինի»: Երբ մենք որոշումներ ենք կայացնում ուրիշների փոխարեն, խորհուրդներ տալիս, դա ասում ենք Աստծո դերից: Իսկ մենք մեր սիրելիներին զրկում ենք իրենց, իրենց ուժը, կարիքները զգալու հնարավորությունից։ Ի դեպ, հոգեբանն ընդհանրապես իրավունք չունի խորհուրդներ տալ՝ գնալ-չգնալ աշխատանքի, հավաքվել կամ բաժանվել եւ այլն։ Եթե նա անում է, ժամանակն է, որ նա գնա անձնական թերապիայի: Հալոը սրբելու համար։
Վերջերս, երբ ինձ բավականին մտերիմ մարդկանցից մեկը սկսեց պատմել, թե ինչքան դժվար է իր համար, քանի առաջադրանքներ ու առաջադրանքներ կան, ես (ով սովորաբար ասում է. ասա ինձ ինչպես կարող եմ օգնել, ես ամեն ինչ կանեմ) ասացի. «Ես տեսնում եմ, որ շատ առաջադրանքներ կան։ Բայց նրանք այսպիսին են (նա ձեռքերով ցույց տվեց չափը), իսկ դու այսպիսին ես. Եվ ես վստահ եմ քո ուժերի և կարողությունների վրա։ Եթե դա ձեզ պետք է, ես այստեղ եմ, բայց գիտեմ, որ դուք կարող եք դա անել»:
Եվ այն, ինչ ես զգացի այս մարդու աչքերում, անսպասելի էր. դա ուրախություն էր և երախտագիտություն: Սա երևի առաջին անգամն էր, որ ես նրան չզրկեցի իշխանությունից։
Երբ մենք դադարում ենք բարի լինել ինքներս մեզ և ուրիշների նկատմամբ, մեր շրջապատի ամբոխն ավելի փոքր է, և մեր կյանքում կա ավելի շատ ազնվություն, բարություն և Սիրո ուժ:
Թարգմանությունը՝ Գեւորգ Հարությունյանի