Ալինա/ Հովիկ Կեուչկերյան

Հովիկ Կեուչկերյան

Մինչև իմանալը, թե ինչ բան է կյանքը,

լողալով մարդկային գիպսակարտոնի միջով,

կճաշակես, կհոտոտես, կդիպչես, կլսես, կտեսնես…

Այդ ժամանակ ավելի քան երբևէ մոտ կլինես կյանքը հասկանալուն:

Կտեսնես քո աչքերով` գոհարներ դարձած, ցավի գոհարներ,

հաճույքի գոհարներ, դյուրազգացության գոհարներ:

Կտեսնես ցավ` սև գոհարների, ու բերկրանք` լույսե գոհարների տեսքով:

Պատկերները կհսկեն քո քունը և այն կգուրգուրեն:

Կփակես աչքերդ, որպեսզի չտեսնես ու կտեսնես ավելի, քան երբևէ:

Աչքերդ կբացես, որ փնտրես ու կգտնես ստվերներ,

ու քո ստվերների մեջ քեզ կգտնես, որպեսզի կարողանաս այդուհետ

նայել ինքդ քո դեմքին:

Քեզ կտեսնես ուրիշների մեջ, կնայես նրանց ներսը՝ քեզնից մի մասնիկ տեսնելու համար…

Կկատարվի սա ամեն օր ու ամեն օր կմեռնի՝ արևի հետ նորից ծնվելու համար:

Ամեն պոռթկման հետ կփակես աչքերդ, որպեսզի տեսնես,

ու լայն կբացես` բաղձալով կուրանալ:

Կարտասվեն աչքերդ դառն արցունքով,

ու նույն արցունքները երանության արտասունք կլինեն:

Բոլորը կլինեն աղի, բոլորը ծովաջրի կաթիլներ կլինեն,

բոլորը կբերեն գլխապույտներ, փոթորիկներ, հաշտություններ

ու վերածնունդներ:

Բոլորը քոնը կլինեն,

կծնվեն ու կմեռնեն քո դեմքի արահետների վրա,

ու բոլորը, բոլորը քեզ կդարձնեն ավելի ամբողջական, ավելի մաքուր, ավելի կենդանական,

ավելի մարդ, ավելի հավատարիմ դեպի քո ներսը նայող հայացքիդ:

Աչքերդ կլինեն քո դիմակը, քո ճշմարտությունը, քո սուտը, առանց բառերի

քո խոստովանանքը:

Աչքերդ կխոսեն անձայն,

կլինեն, առանց քո իմացության, քո անարատ հոգու ձայները:

Հետ կնայես ու

կբախվես անխուսափելի ըմբռման հետ, որ այն, ինչ կատարվել է, այլևս հնարավոր չէ փոխել,

կսովորես, որ պետք է նայել առաջ,

որ միայն հորիզոններին ոտք դրած   

կարելի է նայել հետ ներում ստանալու համար,

ներելու համար:

Կլսես հեռավոր բառեր, ականջներդ կսուլեն:

Լսիր այդ սուլոցը, պարիր այն:

Պարիր մեղեդիներն ուրիշների խոսակցությունների,

Բայց երբեք չպարես դրանց համահունչ:

Կլսես ձայներ,

բայց միայն քոնը քեզ կուղեկցի միշտ:

Կխոսի քեզ հետ առանց իրեն դիմելու, ու այլ ելք չես ունենա,

քան լսելն է:

Կասես նրան, որ լռի, բայց չի ենթարկվի,

Նրա ձայնին ունկնդրելու մեջ է լինելու քո հանդիպումը քեզ հետ։

Կդառնաք ընկերներ:

Եվ երբ չլինի, իսկ երբեմն չի լինելու,

կաղերսես, որ վերադառնա:

Լսիր լռությունները: Այդտեղ է ապրում ճշմարտությունը:

Միայն լռություններում կհասկանաս, որ աղմուկը հնարել է

մարդը:

Ականջ դիր բոլոր հոգիներին:

Բոլորը, բոլորը պատմելու բան ունեն:

Դու չես, որ նրանց ձայները կլռեցնես,

իսկ եթե լռեցնես, այլևս դու չես լինի:

Չհարմարվես ու շարժվես ըստ նրա, թե ինչ են ասում

նրանք, ովքեր գիտեն, թե ինչ են ասում:

Լսիր միայն քո խորքերից եկող ձայները:

Կյանքը երեսիդ կշշնջա բառեր, որ դու չես հասկանա:

Քո ազատ լինելը կայանում է դրանք լսել ու չհասկանալու մեջ:

Ժպտա, լաց եղիր, տարվիր, զգա քո զգացողությունները:

Քո խիղճը կխոսի քեզ հետ:

Լսիր նրան, բայց թույլ չտաս, որ դառնա ուսապարկ,

դու սխալվելու իրավունք ունես:

Քո զգացմունքը կբղավիր ականջիդ, կփաթաթվես նրան ու կդողաս,

ու ամեն քայլափոխին քո լռությունների մեջ նա կլսի քեզ:

Լսիր քո բաբախյունը:

Այդ մեղեդին կուղեկցի քո քայլքը սկիզբից

մինչև վերջ, ու եթե ապրել ես քո՛ կյանքը, ոչ թե ուրիշներինը,

քո բաբախյունը կարձագանքի հավիտենականի զանգերում:

Կդիպչես երկնքին քո ձեռքերով, ու այդ նույն ձեռքերը,

որ քեզ ամպ կդարձնեն, կփրկեն քո կյանքը:

Անկման պահին

միևնույն կլինի` ամուր կառչել ես, թե ընկնում ես անզոր.

երբ ստիպված կլինես ընկնել,

կընկնես:

Երբևէ ձեռքերդ չեն դիպչի որևէ բանի, որին հոգիդ չի դիպչել:

Կթակես շատ դռներ,

երբեք չեն բացվի, եթե ազնվությամբ չես մոտեցել:

Թակիր անթաքույց՝ ասելով ՝թակելու եմ:

Երբ տեսնես` «Չթակել», թակիր:

Երբ քեզ ասեն «Թակիր», լավ մտածիր:

Չերկմտես, երբ հարկավոր է օգնության ձեռք մեկնել.

հինգ մատը միասին ձեռք են։

Չերկմտես, երբ հարկավոր է փակել այն քեզ պաշտմանելու համար.

հինգ մատը միասին բռունցք են:

Եթե մյուս այտդ դեմ էլ տաս,

Թող լինի համբույրի համար:

Գրկիր, սեղմիր, քամիր, գուրգուրիր, օրորիր դեմքեր քո ձեռքերով,

Ու թույլ տուր, որ հանգստանան, եթե դա է նրանց անհրաժեշտ:

Եթե մատնացույց ես անելու, դիպչելով արա,

Որպեսզի ում դիպչում ես, կարողանա պատասխանել:

Հեռվից վախկոտներն են մատնացույց անում:

Չփափագես կառչել անցյալից, արդեն անցել է:

Չփափագես գրկել ապագան, այն գրկախառնություններ չի սիրում:

Մերկացրու ոտքերդ ու տրորիր սրբազան հողը, որ տեսել է քո ծնունդը:

Դա՛ կարող ես լինել ամեն պահի:

Շոշափիր քո ներկան, դիպի՛ր դրան, առանց  ձախողումից վախենալու:

Կառչիր նրանից, ասես կյանքդ է դրանում, որովհետև

դրանում է լինելու կյանքդ:

Քեզ կասեն, որ աստծուն հնարավոր չէ դիպչել, քեզ խաբած կլինեն:

Դիր ձեռքդ սրտիդ վրա ու կզգաս, որ դիպչում ես աստծուն, որովհետև այնտեղ,

ճիշտ այնտեղ, քո պոռթկման հորձանքներում աստված թողել է իրենից

մի կտոր:

Կհոտոտես քո այրվածքները

ու ծխակոլոլ ցավերիդ մեջ կնկարես մաքուր սերմեր:

Շնչելիս կասես ինքդ քեզ. «Ես արդեն եղել եմ այստեղ ու ակամա վերադարձել եմ»:

Կշնչես ուրիշների արտաթորանքը:
Որքան շուտ հասկանաս, որ նույն հոտն ունի, ինչ քոնը,
այնքան շուտ կկարողանաս ազատ արտաթորել:

Կզգաս ծովի հոտը, հեռավորության, սարի, ահռելիության,

գիշերվա, սառույցի, հալքի, վախի հոտը:

Վախը միշտ նույն հոտն ունի:

Քո հոտառության ընկերը դարձիր. այն կփրկի կյանքդ:

Կզգաս հոտեր,  որ քեզ կթռցնեն – կտանեն՝

տեսնելու տեսարաններ, որ երբևէ չես երազել, երազել`

դառնալով պատկերներ քո շնչառության պատերի մեջ:

Հոտառությամբ կզգաս այն, ինչն անկյան ետևում սպասում է քո անցնելուն,

ու երբ թեքվես, ոչ ոքի չես գտնի այնտեղ: Ոչ ոքի:

Մի պահ կանգ առ ու սպասիր, երբեմն արժե սպասել:

Բայց միշտ չէ, որ սպասել իմացողն է հաղթում:

Երբեք էլ միշտ չեն հաղթում:

Կապրես՝ կյանքը հոտոտելով:

Քո հոտառությունը քեզ կսովորեցնի, որ կան սանդղահարթակներ, որոնցից վատ հոտ է գալիս, որ գարշահոտ են,

բայց չմոռանաս, որ կյանքը  ծնվում է թրիքից:

Կհոտոտես քո մենությունը, ու իր բուրմունքով կճանաչես այն:

Կժպտաս, կճանաչես նրան:

Կժպտաս ու ներս կթողնես նրան:

Կհոտոտես քո մենությունը, ու նա քեզ կհոտոտի:

Կմիաձուլվեք, դրա համար էլ կոչվում է միայնություն:

Միայն նրա հոտերի մեջ քեզ ապաստան կգտնես:

Քո հոտառությունը կփրկի կյանքդ ու այն կբարդացնի:

Չվախենաս, վստահիր նրան,

իսկական ճշմարտությունները նրանք են, որ հնարավոր չէ շոշափել,

նրանք, որ բանականությունը երբեք չէր կարողանա փոփոխել:

Քո ծիծաղների արձագանքը քո բերանում համեր կդառնա. երբեմն քացախ,

երբեմն ձեթ, երբեմն շաքար, երբեմն աղ:

Ծիծաղիր, հակառակ դեպքում ազատությունը կուչ կգա քիմքիդ ետնամասերում:

Նրա անցքերում, անկյուններում, լուսումութերում կթաքցնես համեր,

թրթիռներ, կասկածներ, դող, գրկախառնություններ, ատելություններ,

լացեր, պատրանքներ, սպիտակ դրոշներ ու քո քայլքի հետքերը:

Քո բերանը քեզ կյանք կտա կամ կյանքդ կառնի:

Մի համտեսիր միայն, այն կարելի է ծամել, վայելիր բառերի համը:

Ըմբոշխնիր դրանք:

Թող քո շունչը կենդանություն առած դառնա քո զենքը, քո հարձակումը,

քո պաշտպանությունը, քո մտածմունքը, գետնին ամուր կանգնած քո ոտքերը:

Թող քո լռությունները քրտնեն բառեր,  բայց բերանդ անխոս մնա:

Խոսելը հաճելի համ ունի, լսելը հենց համն է: Մեկը չկա առանց մյուսի:

Շուրթերդ կհամբուրեն երկինքներ:

Կհամբուրես մայր կյանքը, ու նախամայր հողը քեզ կհամբուրի:

Երբ համբուրես, համբուրիր առանց մտածելու:

Եթե որոշես չհամբուրել, չանես:

Բայց թող երկար ժամանակ չանցնի, այլապես շուրթերդ կմոռանան, որ բերան են:

Կհամտեսես ուրիշների կյանքը, երբ մեկի տեղ երկու բերան կունենաս:

Քո շունչը կբռնանա ուրիշ մեկի հոգուն, ու քո հոգին թույլ կտա իր վրա բռնանալ:

Ձեր շնչերը կբախվեն ամեն ելևէջի հետ..…:

Բառերը կլողան համրորեն:

Կհամտեսես քո շուրթերի հայելիում ճամփորդություններ դեպի Այլևս երբեք-ի երկիր,

ու այլևս երբեք նույնը չի լինի, երբեք:

Կճաշակես  իմաստության համը, միայն եթե հասկանաս,

որ ձախողման մեջ ես աճում,

ու որ հաղթելը

դժբախտ պատահար է:

Եթե թույլ տաս որ քո հպումը ծնվի սրտից,

եթե նայես վախին` նրան աչքով անելով,

եթե սիրո բույրերը հավերժ ապրեն քո հոտառությունում,

եթե լսես քո խորքերի  ազատ տողերը,

եթե ճաշակես համը անարատության՝ առանց ապացուցելու բան ունենալու:

եթե ապրես ամեն վայրկյան քո հինգ զգայարաններով,

քո զգոն բարությունը դարձնես քո զինակիրը, 

պատիվը` միայն բառ,

ոչ դրոշը`  դրոշդ,

հաղթանակներդ՝ պարտություններ,

բնազդական անգիտակցականը` քո խոստովանահայրը….

եթե լայն բացես աչքերդ, երբ պետք լինի բացել,

ու շատ ամուր փակես, երբ պետք լինի փակել…

Ամեն բան կանցնի աչքերը փակել ու բացելու պես արագ, 

փոքրիկ Ալինա:

Իսպաներենից թարգմանությունը՝ Նարինե Բարսեղյանի

աղբյուրը