Հիլմա Աֆ Քլինթ

Հիլմա ԱՖ Քլինթ (1862-1944) իր ստուդիայում, մոտ 1895 թ. © Գիտության, պատմության պատկերներ / ֆոնդային լուսանկար Ալամի
Advertisement

Դիմավորեք միստիկ շվեդ նկարիչ Հիլմա ԱՖ Քլինթին և նրա ձևերի և գույների պտտվող աշխարհը:

Երբևէ մտածե՞լ եք Տիեզերքի առեղծվածների մասին: Թե՞ երբևէ գաղտնի կոդ եք հորինել ձեր և ձեր ընկերների համար: Դե, ուրեմն դուք գուցե ընդհանուր բան ունեք շվեդ նկարչուհի Հիլմա ԱՖ Քլինթի հետ: Հիլման հայտնի է որպես Եվրոպայի առաջին աբստրակցիոնիստ նկարիչներից մեկը։ Աբստրակցիան արվեստում նշանակում է ճանաչելի իրերի բացակայություն, ինչպիսիք են մարդիկ, առարկաները կամ լանդշաֆտները: Փոխարենը, դուք կարող եք պատկերը բաժանել տարբեր տարրերի, օրինակ ՝ գծերի կամ ձևերի: Հիլմայի՝ գունագեղ նախշերով նկարները այն ժամանակ բավականին արմատական էին:

Ինչպես է նա սկսել։
1862 թվականին Շվեդիայի Սոլնա գյուղում ծնված Հիլման մեծացել է՝ ընտանիքի հետ Ամառային արձակուրդներն անցկացնելով Ադելսե կղզում։ Նրա հայրը, որ սիրում էր բնությունը, պատմում էր նրան ամեն ինչ այնտեղ ապրող տարբեր կենդանիների և բույսերի մասին: Ավելի ուշ Հիլման սկսեց օրագիր պահել և մանրամասն նկարներ արեց իր տեսած վայրի ծաղիկների մասին. ի՞նչ կարծիքի եք ստորև ներկայացվածի մասին: Նա նաև որոշ ժամանակ աշխատել է որպես անասնաբույժների դպրոցի օգնական: Օրգանական կյանքի հանդեպ նրա կիրքը արտացոլվեց նրա աշխատանքի մեջ, և նա ոգեշնչվեց տարբեր նախշերով, հատկապես պարույրներով, որոնք նման են պատյանների վրա հայտնաբերվածներին:

Երբ եկավ դպրոցն ավարտելու ժամանակը, Հիլման տեղ ստացավ Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում։ Այս ուղին անսովոր էր, քանի որ շատ երկրներ աղջիկներին համալսարաններ չէին ընդունում, բայց Շվեդիան այն քչերից էր, որտեղ ընդունում էին: Հիլման լավ էր սովորում, և համալսարանը նրան ստուդիա տրամադրեց։ Նա սկսեց գումար վաստակել ՝ իր նկարած լանդշաֆտներով ու դիմանկարներով:

Չնայած անկախությանը, որը նրան հնարավորություն էր տալիս աշխատել, Հիլման շուտով սկսեց հեռանալ այս տեսակի նկարներից: Եվրոպայում ավանդույթ կար իրատեսորեն նկարել իրերը, կամ ճիշտ այնպես, ինչպես մեր աչքերը տեսնում են դրանք: Բայց Հիլմայի համար դրանից մի ամբողջ շերտ էր պակասում: Մի բան է, թե ինչ տեսք ունի ինչ-որ բան, բայց ինչ կասեք դրա իմաստի կամ այն մասին, թե ինչ եք դուք ձեզ զգում դրա նկատմամբ։ 1906 թվականին նա սկսեց ստեղծել յուղաներկ նկարներ, որոնք պատկերում են պտտվող գունագեղ ձևեր: Թեև այլ արվեստագետներ, ինչպիսիք են Վասիլի Կանդինսկին և Փիթ Մոնդրայնը, հայտնի են դարձել որպես այս վերացական ոճի ռահվիրաներ, հավանական է, որ Հիլման իրականում դա արել է նրանցից մի քանի տարի առաջ:

Հիլմա ԱՖ Քլինթ, IV խումբ, տասը ամենամեծ, թիվ 7, մեծահասակների կյանք, 1907 Շնորհակալություն Hilma Af Clint Foundation-ին

Ինչո՞ւ նա ընտրեց այս ոճը։
Դե, դրա համար շատ պատճառներ կան: Դրանցից մեկն այն էր, որ նրան հետաքրքրում էր խորհրդանշական կամ իրերի հիմքում ընկած իմաստը: Իր օրագրում Հիլման գրել է, որ իր արվեստում խորհրդանիշների օգտագործումը «էությունը․․․  ամեն ինչի հոգին որոնելու միջոց է»: Նա օգտագործում էր կանաչ գույնը ներդաշնակություն ցույց տալու համար, իսկ պարույրները նշանակում էին աճ: Ժամանակի ընթացքում նա մշակեց նշանների և հաղորդագրությունների մանրամասն համակարգ: Հիլման նաեւ շատ հոգևոր մարդ էր։ Նա մի խումբ ստեղծեց մի քանի ընկերների հետ, որ իրենց անվանում էին «Հինգը»: Միասին նրանք պիտի փորձեին խոսել ուրվականների հետ: Սարսափելի է, չէ՞։ Բայց Հիլմայի համար այս հանդիպումները շատ ավելին էին, քան պարզապես սարսափը.դա արվեստի և կյանքի մասին գաղափարներ կիսելու հնարավորություն էր համախոհների հետ:

Հիլմա ԱՖ Քլինթ, «Էվոլյուցիա», Վուս Յոթաթև աստղ սերիա, Իվ խումբ, №15, 1908 ։ Շնորհակալություն Hilma Af Clint Foundation-ին

Հիլմայի աշխատանքի վրա ազդող մեկ այլ գործոն կարող էր լինել ժամանակի տեխնոլոգիական առաջընթացը։ Դա հուզիչ ժամանակաշրջան էր, երբ գիտնականներն ու մաթեմատիկոսները հայտնաբերում էին այնպիսի բաներ, ինչպիսիք են ռենտգենյան ճառագայթները, ատոմները և ձայնային ալիքները: Հիլման խոստովանեց, որ չնայած արվեստը և գիտությունը տարբեր կերպ են դասավանդվում, դրանք գործիքներ են, որոնք մարդիկ օգտագործում են անհայտը ուսումնասիրելու և շրջապատող աշխարհին իմաստ հաղորդելու համար:

1906 թվականին նա սկսեց նկարել կտավներ «Տաճար» շարքի համար։ Նա դրա մասին ասում է՝ «միակ մեծ առաջադրանքը, որը ես կատարել եմ իմ կյանքում»: Երբ այն ավարտվեց, շարքը բաղկացած էր 193 աշխատանքից։ Այո՜։ Այս նկարները կապված էին Հիլմայի հավատալիքների հետ, և նա պատկերացնում էր, որ մի օր դրանք կցուցադրվեն տաճարում, որտեղ մարդիկ կարող են գալ և երկրպագել ՝ շրջապատված արվեստի գործերով: Այս նկարներում նա օգտագործում էր խորհրդանիշներ ՝ հակադրություններ՝ ցույց տալու համար լույս և խավար, գաղափարներ և նյութեր: Չնայած այսօր մենք կարող ենք այս բաները չտեսնել որպես ուղղակի հակադրություններ, Հիլման փորձեց ցույց տալ, որ ամեն ինչ փոխկապակցված է, նույնիսկ այն բաները, որոնք առաջին հայացքից իսկապես տարբեր են թվում: Այս պայծառ նկարչուհին մեզ ցույց է տալիս տեսնելու մի ձև, որը ներառում է շատ տարբեր գաղափարներ.արվեստից, գիտությունից, կրոնից և բնությունից:

Աղբյուրը

Թարգմանությունը՝ Նարե Մելիքյանի