Monday, November 13, 2023

Փոլ Նեշ

Փոլ Նեշը 20-րդ դարի սկզբի բրիտանացի ամենահայտնի նկարիչներից մեկն է։ Ծանոթացեք։
Փոլ Նեշ
Սյունը և լուսինը (1932-42)

Ինչո՞վ է նա հայտնի:
Ծնվել է Լոնդոնում 1889 թվականին․ նա առավել հայտնի է իր լանդշաֆտային նկարներով, որոնք խորհրդավոր և երբեմն մի փոքր սորուն տեսք ունեն:
Նրա լանդշաֆտների արտահայտումները հաճախ թվում են ավելին, քան պարզապես ծառն է կամ բլուրը: Նրանք հատկություններ ունեն, որոնց շնորհիվ նմանվում են կենդանիների, մարդկանց կամ այլ տարօրինակ արարածների: Երբ Փոլ Նեշը երիտասարդ էր, նա հիացած էր մի խումբ բարձրահասակ թեղիներով, որոնք աճում էին իր պարտեզի ծայրին: Այս ծառերը շատ հին էին, և նա կարծում էր, որ դրանք ասես լինեին «ֆանտաստիկ գլխարկով կանանց մազերի պես, որ խոնարհված ու ալիքված առաջ են շտապում»։
Երբևէ նայե՞լ եք լանդշաֆտի առարկաներին, ինչպիսիք են ոլորված ծառերի կոճղերը կամ ամպերը, ևչե՞ք կարծում, որ դրանք նման են կենդանիների, մարդկանց կամ հրեշների:
Փոլ Նեշ
Սուոնեջ (մոտ 1936)


Նա կոլաժներ էր պատրաստում ձողիկների և բնության այլ կտորների լուսանկարներից։ Ոգեշնչված է Փոլ Նեշից՝ դուք կարող եք փորձել ստեղծել ձեր սեփական սորուն լանդշաֆտը՝ գծագրին կամ լուսանկարին կցելով ճյուղերի, տերևների և զվարճալի ձև ունեցող այլ բնական առարկաների լուսանկարներ:

Որտեղի՞ց են ծագել նրա գաղափարներն ու ոճը:
Փոլ Նեշի վրա ազդել են երկու մեծ բաներ ՝ աբստրակտ արվեստը և սյուրռեալիզմը:
Վերացական արվեստը արվեստ է, որը չի փորձում ճշգրիտ ցույց տալ, թե ինչ տեսք ունի ինչ-որ բան: Նկարիչները փոխում են իրերի տեսքը՝ որոշակի զգացողություն կամ հույզ ստեղծելու համար: Երբեմն նրանք դա անում են՝ օգտագործելով անսպասելի գույներ, ձևեր կամ  վրձնի խառնաշփոթ հետքեր, կամ փոխելով հեռանկարը և ավելացնելով տարօրինակ տեսք ունեցող առարկաներ:
Փոլ Նեշ
Լանդշաֆտը Էդենում (1929)

Փոլ Նեշ

Մեգալիթների համարժեքներ (1935)

Սյուրռեալիստների գաղափարները նույնպես ազդել են Փոլ Նեշի ոճի վրա։ Սյուրռեալիստները  մի խումբ նկարիչներ էին, ովքեր 1920 – ականներին սկսեցին ստեղծել արվեստի գործեր և ստեղծագործություններ՝ ոգեշնչված մտքերով, որոնք թաքնված են մեր ուղեղի խորքում, որոնց գոյության մասին մենք գուցե նույնիսկ տեղյակ չենք:
Նրանց հետաքրքրում էին Զիգմունդ Ֆրեյդ անունով հայտնի հոգեբանի գաղափարները: Հոգեբանը նա է, ով ուսումնասիրում է մարդկանց գիտակցությունը և փորձում հասկանալ, թե ինչպես են նրանք մտածում: Ֆրեյդը այս թաքնված մտքերը անվանեց «ենթագիտակցություն»: Երբեմն այդ թաքնված մտքերը հայտնվում են մեր երազներում:

Փոլ Նեշ
Մագնոլիայի թռիչքը (1944) 



Ի՞նչ եք կարծում, նրա կտավները նմա՞ն են իրական տեսարանի: Ի՞նչ բառերով կբնութագրեք դրանք: Ինչպե՞ս Փոլ Նեշին հաջողվեց լանդշաֆտին մի փոքր տարօրինակ տեսք հաղորդել:

Այլ բաներ որոնք մենք պետք է իմանանք
Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների ժամանակ Փոլ Նեշը պաշտոնական ռազմական նկարիչ էր։ Ռազմական նկարիչն այն մարդն է, ում կառավարությունը վճարում է՝ պատերազմի ընթացքում տեղի ունեցած իրադարձությունները նկարելու համար:
Պարզապես Փոլ Նեշի նկարները ուղղակիորեն չէին փաստագրում պատերազմը: Այս նկարում հսկայական կարմիր ջրալի մայրամուտը տխրության ուժեղ զգացում է հաղորդում վթարի ենթարկված ինքնաթիռի այս տեսարանին:Փոլ Նեշ
Ռմբակոծիչը եգիպտացորենի մեջ (1940)

Ստորեւ նկարում պատկերված է Փոլ Նեշի ամենահայտնի նկարներից մեկը: Այն ստեղծվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։ Դա մի փոքր նման է ծովի ՝ փշոտ, արծաթափայլ ալիքներով, այնպես չէ՞: Նա նկարն անվանել է «Թոթես Մեեր» (որը գերմաներեն նշանակում է «Մեռյալ ծով») ։ Կարո՞ղ եք պարզել, թե ինչ է կուտակված այս գերեզմանատանը: Փոլ Նեշը նրանց անվանել է «պաշտելի հրեշներ»:
Ավելի ուշադիր նայեք, տեսնո՞ւմ եք թևեր և անիվներ: «Ալիքները» կամ «հրեշները» իրականում  կործանված շատ ինքնաթիռներ են։



Աղբյուրը
Թարգմանությունը՝ Նարե Մելիքյանի

No comments:

Post a Comment